Indeks płodności buhajów (SCR) jest oficjalną oceną płodności nasienia w Stanach Zjednoczonych Ameryki i jedynym obiektywnym narzędziem do porównania płodności buhajów między poszczególnymi firmami w branży. Informacje o SCR zostały po raz pierwszy opublikowane w 2008 roku. Indeksy SCR są obliczane przez Council on Dairy Cattle Breeding (CDCB), czyli Radę ds. hodowli bydła mlecznego, tę samą organizację, która jest odpowiedzialna za oficjalne szacowanie wartości genetycznej bydła (tradycyjnej i genomowej) w Stanach Zjednoczonych.

Do szacowania indeksu SCR wykorzystywana jest obszerna baza danych zawierająca dane o milionach inseminacji. Rozmiar bazy danych przyczynia się do dokładności tego modelu. Np. ocena z grudnia 2015 r. opierała się na informacji o 18 milionach zabiegów inseminacji wykonanych na ponad 5 milionach krów. Średnia płodność buhaja wyrażana indeksem SCR wynosi 0, a wartości SCR są wyrażane jako odchylenia od tej średniej: na plus (buhaje poprawiające płodność) lub na minus (buhaje pogarszające płodność). Na przykład oczekuje się, że buhaj o wartości SCR równej +2,0 poprawi współczynnik zacieleń (CR – conception rate) o 2% w porównaniu do przeciętnego reproduktora. Co oznacza, że buhaj ten będzie miał współczynnik zacieleń (CR) 32% w stadzie, w którym CR wynosi średnio 30%.

Aby uzyskać ocenę SCR, buhaj musi mieć co najmniej 100 inseminacji w ciągu ostatnich 12 miesięcy, w co najmniej 10 stadach. Bardzo młode buhaje wycenione genomowo, często nie mają wyliczonego indeksu SCR z powodu tego wymogu. Nie jest to związane z płodnością tych buhajów, a jedynie z brakiem wystarczającej liczby danych, aby uwzględnić je w obliczeniach.

Średnia płodność buhajów mierzona wartością indeksu SCR, po wycenie z grudnia 2017 roku wynosiła +0,37 (średnia płodność nasienia buhajów WWS 1,47). Różnica pomiędzy najlepszą i najgorszą stacją unasieniania dla średniej wartości SCR oferowanych buhajów wynosiła ponad 2,00. Szacuje się, że wartość 1 pkt SCR wynosi około 22 zł, na porcję. Każdy hodowca może więc sobie wyliczyć, o ile wzrosną jego przychody, używając nasienia buhajów o wyższym indeksie SCR. Przy jednej słomce nie robi to wrażenia, ale np. w stadzie 100 krów, gdzie zużycie wynosi 3 słomki na skuteczne pokrycie, zmiana średniej wartości SCR używanych buhajów tylko o 1 pkt, powinna pozwolić na zwiększenie przychodów o około 6 600 zł. Należy mieć świadomość, że różnice pomiędzy poszczególnymi buhajami mogą wynosić nawet kilkanaście pkt, a w Polsce oferowane są buhaje o indeksie SCR niższym niż -10,0.

Pomimo istnienia obiektywnego narzędzia oceny płodności nasienia buhajów (indeks SCR), wiele firm oferujących nasienie buhajów wycenionych w USA, stosuje własne systemy oceny. Taka klasyfikacja buhajów, ma charakter subiektywny i uniemożliwia hodowcy umiejscowienie rozpłodnika na tle całej populacji oraz wiarygodne porównanie z buhajami z różnych firm. Stosowane są np. oznaczenia gwiazdką lub klasyfikacja buhaja do grupy buhajów o wysokiej płodności. Niemniej wybór buhaja nawet z oznaczeniem trzech gwiazdek w skali od 1 do 5, nie gwarantuje wysokiej płodności takiego buhaja, ponieważ indeks SCR dla tych buhajów najczęściej jest ujemny i potrafi wynosić nawet poniżej -2,0.

Dla firmy WWS oprócz najwyższej wartości hodowlanej buhajów potwierdzonych w rankingach, płodność nasienia buhajów zawsze była, jest i będzie najwyższym priorytetem.

Podsumowując wskaźnik płodności buhaja (SCR) to:

- baza danych ponad 18 mln inseminacji;

- analiza danych oparta na rzeczywistych badaniach na cielność;

- uwzględnienie różnych czynników wpływających na płodność

(m.in. wiek, miesiąc-porę roku, stado, liczbę inseminacji i numer laktacji);

- dane pochodzą z małych, średnich i dużych gospodarstw o różnym poziomie

zarządzania stadem i z różnych stref klimatycznych USA.

Zachęcamy hodowców do odwiedzenia stron internetowych z wyszukiwarką buhajów, gdzie można sprawdzić aktualny indeks SCR każdego buhaja ocenionego w USA.

Pod adresem http://ct.wwsires.com/search znajduje się wyszukiwarka buhajów World Wide Sires, Ltd. Wystarczy wpisać nr lub nazwę buhaja wycenionego w USA z dostępnego katalogu każdej firmy np. 14HO07816 w okienko o nazwie „NAAB Codes (one per line)” i kliknąć niebieskie pole „SEARCH”. Po chwili otworzy się karta buhaja w języku polskim z danymi z ostatniej wyceny. W dolnej części, nad liniową wyceną pokroju znajduje się wartość indeksu płodności buhaja (SCR).

SCR to najbardziej obiektywny wskaźnik oceniający płodność nasienia buhajów !!!

dr inż. Artur Oprządek